ΣΚΟΛΙΩΣΗ - ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ
μέθοδος Schroth

Η σκολίωση είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης γνωστή ήδη από την εποχή του Ιπποκράτη στον οποίον άλλωστε οφείλει και το όνομά της. Σκολιώσεις υπάρχουν πολλών ειδών και μορφών και ταξινομούνται ανάλογα με την εντόπιση (αυχενικές, θωρακικές, οσφυϊκές), τη μορφή (μονές, διπλές, τριπλές), την αιτιολογία (συγγενής, παραλυτική, νευρομυϊκή, ιδιοπαθής, κ.ά.), την ηλικία (βρεφική, παιδική, εφηβική, ενηλίκων), τις συνθήκες δημιουργίας (μετεγχειρητική, μετατραυματική), τις εμβιομηχανικές συνθήκες (σταθερή, ασταθής), το μέγεθος (μικρή, μεσαία, μεγάλη) κλπ. Οι διάφορες ταξινομήσεις, μεμονωμένα ή σε συνδυασμούς, έχουν πάντοτε την επιστημονική σημασία τους και η λέξη σκολίωση χωρίς τους προσδιορισμούς πιο πολύ αποπροσανατολίζει παρά βοηθάει.

Η απλή αναφορά της λέξης σκολίωση δηλώνει ένα πλάγιο κύρτωμα της σπονδυλικής στήλης. Χωρίς τους υπόλοιπους προσδιορισμούς δεν προσδιορίζει τίποτα άλλο. Ούτε εντόπιση, ούτε είδος, ούτε αίτιο, ούτε πρόγνωση, ούτε κίνδυνο, ούτε θεραπεία, ούτε επιπτώσεις, ούτε πιθανές βλάβες, ούτε κλινική εικόνα, ούτε αποτέλεσμα, ούτε συγκρίσεις με οτιδήποτε. Οποιαδήποτε επιστημονική αναφορά και σύγκριση, για να είναι έγκυρη, πρέπει να αναφέρεται σε απόλυτα συγκεκριμένες ομάδες και μάλιστα με απόλυτα καθορισμένα και στενά όρια μεγέθους. Δεν μπορεί π.χ. να ομαδοποιούνται περιστατικά με κυρτώματα από 10° μέχρι 50°, αγόρια και κορίτσια, 10 μέχρι 15 ετών, και να βρίσκονται όλα μαζί στην ίδια ομάδα αξιολόγησης. Αυτή και μόνο η ομαδοποίηση κάνει την εργασία άχρηστη από τη γέννησή της τη στιγμή που γνωρίζουμε ότι άλλη εξέλιξη έχουν οι μικρές καμπύλες 10°-20°, άλλη οι καμπύλες 20°-30°, 30°-40° και 40°-50°, διαφορετικά συμπεριφέρονται οι σκολιώσεις στα αγόρια απ' ότι στα κορίτσια, με άλλη ταχύτητα μεγαλώνει ο σκελετός στην ηλικία των 10, στα 11, στα 12, τα 13 , τα 14 και στα 15. Και το χειρότερο; στο συμπέρασμα, να καταλήγει η υποτιθέμενη εργασία ότι ο υπό έρευνα κηδεμόνας δεν είχε αποτέλεσμα σε μεγάλες σκολιώσεις (>40°), κάτι που είναι ήδη γνωστό και τεκμηριωμένο από τη δεκαετία του '80.

Δυστυχώς η ιδιοπαθής σκολίωση εξακολουθεί να αποτελεί δυσεπίλυτο πρόβλημα σε ότι αφορά στην αντιμετώπισή της. Πρόσφατα (2008) μάθαμε με βεβαιότητα ότι οφείλεται σε γεννετικά αίτια τα οποία είναι πλέον ανιχνεύσιμα με εξειδικευμένες εξετάσεις του γεννετικού υλικού (DNA) και μπορούμε να καθορίσουμε και την πρόγνωσή της, στις μικρές σκολιώσεις. Αυτό δεν αναιρεί φυσικά τις προσπάθειες για τη θεραπεία των παραμορφώσεων που ήδη υπάρχουν και έχουν προκαλέσει παραμορφώσεις στα οστά της σπονδυλικής στήλης και του θώρακα. Υπήρξαν αντιλήψεις και θεωρίες σχετικές με την αιτιολογία των παραμορφώσεων ότι ξεκινούσαν από το μυϊκό σύστημα και την ασύμμετρη λειτουργία και ανάπτυξη των μυών της σπονδυλικής στήλης και του θώρακα που παρέσυραν και στράβωναν και τη σπονδυλική στήλη. Αποδεικνύεται με το DNA ότι είναι λανθασμένες και μαζί μ' αυτές και όλες οι θεωρίες και αντιλήψεις για θεραπεία των παραμορφώσεων του αξονικού σκελετού με ειδικές ασκήσεις, χειροπρακτική, ομοιοπαθητική ή φυσικοθεραπεία.

Η ιδιοπαθής σκολίωση της σπονδυλικής στήλης είναι γεννετικά προσδιορισμένη πάθηση του αξονικού σκελετού προγραμματισμένη για το πότε θα εκδηλωθεί και πόσο θα αυξηθεί.

Παράδειγμα όχι ιατρικής θεραπείας η οποία εφαρμόζεται σαν μέθοδος για την αντιμετώπιση της σκολίωσης είναι η μέθοδος Schroth. Η μέθοδος πήρε το όνομα από την Γερμανίδα ασθενή Katharina Schroth (1894-1985) η οποία έπασχε από παραλυτική σκολίωση και επειδή δεν ήθελε να υποβληθεί σε εγχείρηση σε ηλικία 26 ετών (1921) προσπάθησε μόνη της, με δικής της επινόησης κινήσεις και ασκήσεις, να βελτιώσει κυρίως την αναπνευστική της λειτουργία και τη στάση του σώματος. Τα όποια αποτελέσματα τα εκμεταλλεύτηκε η ίδια επαγγελματικά ενώ τα συνέχισε η κόρη της Christa Lehnert Schroth, η οποία έγινε φυσικοθεραπεύτρια και βελτίωσε και κατέγραψε σε βιβλίο τη μέθοδο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εγγονός της, Hans-Rudolf Weiss ο οποίος είναι σήμερα εν ενεργεία ορθοπαιδικός και χειροπράκτωρ, δεν εφαρμόζει αμιγώς τη μέθοδο Schroth για τη θεραπεία της σκολίωσης αλλά μόνο συμπληρωματικά στη θεραπεία με κηδεμόνες Cheneau. Με τη μέθοδο Schroth ο/η ασθενής εκπαιδεύεται με ασκήσεις και κινήσεις του θώρακα και του κορμού να προσαρμόζει το σώμα του στην παραμόρφωσή του και πρακτικά μαθαίνει να ζει μ' αυτήν αλλά είναι παράλληλα υποχρεωμένος/η σε συνεχή άσκηση εφ όρου ζωής. Η μέθοδος δεν διορθώνει τα μόνιμα κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης που έχουν δημιουργηθεί ούτε αλλάζει τις μόνιμες πλαστικές παραμορφώσεις των οστών.

Τραγικό παράδειγμα: Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της ασθενούς ΧΠ, 32 ετών, η οποία ήλθε αναζητώντας βοήθεια μετά από μια πραγματική Οδύσσεια η οποία ξεκίνησε στην ηλικία των 10 ετών με μια ήδη μεγάλη, επιδεινούμενη παιδική σκολίωση. Οι γονείς της, ένθερμοι οπαδοί της παραϊατρικής, δοκίμασαν σχεδόν όλων των ειδών τις ακατάλληλες και επικίνδυνες θεραπείες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (ομοιοπαθητική, βοτανοθεραπεία, Schroth, χειροπρακτική, βελονισμό, κηδεμόνα αλλά μόνο 2 ώρες το 24/ωρο, ειδικά μπάνια, μαλάξεις, λασπόλουτρα) αδιάκοπα μέχρι τα 18 οπότε και εγκατέλειψε η ίδια κάθε προσπάθεια. Στα 30 στράφηκε στην ιατρική αλλά ήταν αργά. Η βαρειά καρδιο-αναπνευστική ανεπάρκεια είχε πλέον εγκατασταθεί μόνιμα και ο θάνατος ήρθε δυο χρόνια αργότερα. 

Ακτινογραφία 1: Σκολίωση 180°

Φωτο 2: Πρόσθια

Φωτο 3: Οπίσθια

Φωτο 4: Πλάγια αριστερά
Συμπεράσματα: Όπως ρητά τονίζεται από την Scoliosis Research Society (www.srs.org) οι μοναδικοί αποδεκτοί και καθιερωμένοι τρόποι θεραπείας οι οποίοι έχουν επιστημονικά δοκιμαστεί και τεκμηριωθεί για την αντιμετώπιση της ιδιοπαθούς σκολίωσης της σπονδυλικής στήλης είναι α) οι κηδεμόνες και β) η εγχείρηση. Οι εναλλακτικές μορφές θεραπείας όπως χειροπρακτική, φυσικοθεραπεία, γιόγκα κ.ά., δεν έχουν δείξει κανένα απολύτως αποτέλεσμα στη θεραπεία της σκολίωσης που να θεμελειώνεται επιστημονικά. Παρ' όλ' αυτά, οι εναλλακτικές μέθοδοι θεραπείας, όπως και κάθε άλλη μέθοδος, μπορούν να χρησιμοποιούνται αλλά μόνον επικουρικά όπως π.χ. για μυϊκή ενδυνάμωση, υποβοήθηση, αναλγησία κ.ά., σε καμμία περίπτωση όμως δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται με σκοπό τη διόρθωση σπονδυλικών κυρτωμάτων ή για τη θεραπεία της σκολίωσης.