ΔΙΑΣΩΜΑΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΟΔΕΣΙΑ

Εισαγωγή: Η πρώτη μου εμπειρία με την διασωματική σπονδυλοδεσία ήταν η γνωριμία μου με τον John Brantigan, τον εμπνευστή και εφευρέτη του κλωβού που φέρει και το όνομά του, στο Cleveland των Ηνωμένων Πολιτειών. Εκεί έμαθα τα μυστικά της τεχνικής, από πρώτο χέρι, και έκανα τις πρώτες διασωματικές οσφυϊκές σπονδυλοδεσίες με οπίσθια προσπέλαση χρησιμοποιώντας κλωβούς από ίνες άνθρακα γεμισμένους με αυτόλογα οστικά μοσχεύματα. Τότε ήταν που σχεδίασα και ορισμένα από τα πρώτα μου εργαλεία, οδηγούς για την καλύτερη και ασφαλέστερη τοποθέτηση του κλωβού δίπλα από τη σκληρά μήνιγγα και τη ρίζα, οι οποίοι κατασκευάστηκαν από την εταιρεία Acromed. Γυρίζοντας στην Αθήνα, στο ΚΑΤ, έγιναν οι πρώτες οπίσθιες διασωματικές οσφυϊκές σπονδυλοδεσίες στην Ελλάδα, ξεκινώντας στις 17-5-1993.

Περιγραφή: Η οπίσθια διασωματική οσφυϊκή σπονδυλοδεσία αυτοπροσδιορίζεται με την ονομασία της. Γίνεται με οπίσθια προσπέλαση, ανάμεσα σε σπονδυλικά σώματα, στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και στοχεύει σε σπονδυλοδεσία. Ανάμεσα σε δύο επάλληλα σπονδυλικά σώματα υπάρχει ένας μεσοσπονδύλιος δίσκος. Προϋπόθεση για να γίνει η διασωματική σπονδυλοδεσία, είναι να τοποθετηθεί ανάμεσα στα δύο σώματα ο σταθεροποιητικός κλωβός (εμφύτευμα) αφού προηγουμένος αφαιρεθεί ισόποσο τμήμα του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Η αφαίρεση γίνεται από πίσω (οπίσθια προσπέλαση), μέσα από τον σπονδυλικό σωλήνα, μετά από μια τυπική πεταλεκτομή και καλή δισκεκτομή όπου αφαιρείται και ο ίνώδης δακτύλιος αφήνοντας καθαρές τις οστικές επιφάνειες όπου θα ακουμπήσει το διασωματικό εμφύτευμα.

Προϋποθέσεις: Στόχος των χειρουργικών χειρισμών είναι η δημιουργία εμβιομηχανικών και βιολογικών συνθηκών ώστε να "δεθούν" μεταξύ τους δυο επάλληλα σπονδυλικά σώματα με την παρεμβολή σταθερών εμφυτευμάτων. Η σπονδυλοδεσία γίνεται μόνο στην "πρόσθια σπονδυλική κολώνα", κάτι που σημαίνει ότι οι υπόλοιπες δυο κολώνες, η μέση και η οπίσθια, επιβάλλεται να είναι "εμβιομηχανικά άθικτες". Στις περιπτώσεις που προϋπάρχει ή που προκληθεί οποιαδήποτε σοβαρή βλάβη σε μια ή στις δυο υπόλοιπες κολώνες, η οποία διαταράσσει την εμβιομηχανική σταθερότητα της σπονδυλικής μονάδας, επιβάλλεται η αποκατάστασή της αλλοιώς η διασωματική σπονδυλοδεσία είναι καταδικασμένη σε αποτυχία.

Εξελίξεις: Οι σημερινές εξελίξεις έχουν επιτρέψει την βελτίωση τόσο των χειρουργικών τεχνικών όσο και των εμφυτευμάτων που χρησιμοποιούνται. Οι προσπελάσεις έχουν βελτιωθεί και σήμερα η διασωματική σπονδυλοδεσία γίνεται, εκτός από την παραδοσιακή οπίσθια προπέλαση, με πλάγια διατρηματική προσπέλαση, με πλάγια διασωματική προσπέλαση και με πρόσθια προσπέλαση. Τα εμφυτεύματα, εκτός από το εμφύτευμα από ίνες άνθρακα του Brantigan, κατασκευάζονται από τιτάνιο σε ποικιλία μορφών ή από ειδικά υλικά όπως PEEK κ.ά.

Τεχνική: Βασική προϋπόθεση είναι η καλή αφαίρεση ικανής ποσότητας δισκικού υλικού ώστε να δημιουρηγθεί ο απαραίτητος χώρος για να τοποθετηθεί το διασωματικό εμφύτευμα. Δεύτερη προϋπόθεση η καλή παρασκευή των οστικών επιφανειών των σπονδυλικών σωμάτων (επιφυσιακές πλάκες) έτσι ώστε να παραμείνουν αρκετά σκληρές αλλά και να είναι και παρασκευασμένες να αναπτύξουν νέο οστούν με το οστικό μόσχευμα που θα τοποθετηθεί μαζί με το εμφύτευμα. Τρίτη προϋπόθεση η καλή ακινητοποίηση του διασωματικού εμφυτεύματος ανάμεσα στα δυο σπονδυλικά σώματα και τέταρτη η σωστή τοποθέτηση. Εξυπακούεται ότι όλοι οι χειρισμοί γίνονται με τρόπο που δεν προκαλεί βλάβες σε ιστούς που δεν πρέπει ή εμβιομηχανικές βλάβες που θα απαιτήσουν πρόσθετες συνθέσεις.

Συμπεράσματα: Η διασωματική οσφυϊκή σπονδυλοδεσία αποτελεί αυτούσια χειρουργική πράξη και γίνεται με συγκεκριμένη τεχνική. Πραγματοποιείται με την προσθήκη ειδικών εμφυτευμάτων ανάμεσα στα σπονδυλικά σώματα και ανάλογα με την προσπέλαση διακρίνεται σε οπίσθια, πλάγια διατρηματική, πλάγια και πρόσθια.