ΠΑΡΑΠΛΗΓΙΑ – ΤΕΤΡΑΠΛΗΓΙΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ 

Ορισμοί: Παρα-πληγία και Τετρα-πληγία είναι έννοιες σχεδόν ταυτόσημες και υποδηλώνουν βλάβη (-πληγία)  • κινητική και αισθητική • η οποία αφορά στο κάτω μισό του σώματος (παρα-) ή και στα τέσσερα άκρα (τετρα-). Αντίστοιχες έννοιες είναι η μονο-πληγία (ένα άκρο, χέρι ή πόδι) ή η ημι-πληγία (ένα ημιμόριο, χέρι και πόδι, δεξί ή αριστερό).

Ατιολογία: Τα άκρα, ως γνωστό, νευρούνται και έχουν κίνηση και αίσθηση μέσω του νωτιαίου μυελού. Κάθε βλάβη επομένως στον νωτιαίο μυελό έχει άμεσες συνέπειες στην περιφέρεια από το επίπεδο της βλάβης και κάτω. Οι βλάβες του νωτιαίου μυελού διακρίνονται σε τραυματικές και παθολογικές.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των σοβαρών τραυματισμών του νωτιαίου μυελού (56%) συμβαίνει σε τροχαία ατυχήματα, σε πτώσεις 15% ενώ αθλητικά ατυχήματα είναι υπεύθυνα για το 7%.  
Η αναλογία ανδρών προς γυναίκες είναι 4:1.   

Ως προς το τελικό αποτέλεσμα ενός σοβαρού τραυματισμού στη σπονδυλική στήλη τα ποσοστά μόνιμης βλάβης του νωτιαίου μυελού κυμαίνονται:

1. Τετραπληγία Πλήρης: (18.5 – 20.4) %
2. Τετραπληγία Ατελής: (29.5 – 30.1) %
3. Παραπληγία Πλήρης: (25.6 – 27.9) %
4. Παραπληγία Ατελής: (18.5 – 21.3) %

Ηλικία: Το πραγματικά τραγικό φαινόμενο είναι ο μέσος όρος ηλικίας των ατόμων με παραπληγία και τετραπληγία που οφείλονται σε τραυματικές βλάβες του νωτιαίου μυελού ο οποίος είναι τα 30 έτη. Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι προστίθενται 250.000 νέοι τετρα- και παρα- πληγικοί κάθε χρόνο. Αναλογεί δηλ. ένας νέος τετρα- ή παρα- πληγικός περίπου σε 1.000 υγειή άτομα.

Θεραπεία: Από τη στιγμή που θα εγκατασταθεί και παγιωθεί η βλάβη στον νωτιαίο μυελό, κίνηση και αίσθηση στα άκρα δεν αποκαθίστανται τουλάχιστον με τα σημερινά επιστημονικά δεδομένα, συντηρητικά ή επεμβατικά. Πρόσφατες σχετικά πειραματικές προσπάθειες με μεταμοσχεύσεις βλαστοκυττάρων από τον ρινικό βλεννογόνο, παρά τις αρχικές ενθαρρυντικές ενδείξεις, καταλήγουν σε άναρχα τελικά αποτελέσματα τα οποία δεν μπορούν να ελεγχθούν. Οι προσπάθειες σαφώς συνεχίζονται αλλά προς το παρόν βρίσκονται σε καθαρά πειραματικό στάδιο.

Αποκατάσταση: Σκοπός και στόχος της θεραπείας των ατόμων με κινητικά και αισθητικά προβλήματα στα άνω ή/και κάτω άκρα είναι πρακτικά η εκπαίδευση των ασθενών στα νέα δεδομένα με απώτερο στόχο την επαναδραστηριοποίηση και επανένταξη όσο γίνεται πιο γρήγορα. Μετά την αρχική αντιμετώπιση του ιατρικού προβλήματος (αίτιο) που προκάλεσε τη βλάβη στον νωτιαίο μυελό ακολουθεί περίοδος σε εξειδικευμένα κέντρα Φυσικής Ιατρικής & Αποκατάστασης (ΦΙΑΠ) όπου αντιμετωπίζονται οι συνέπειες.

Κοινωνικά: Σε πραγματικά πολιτισμένες-οργανωμένες κοινωνίες τα άτομα με κινητικά προβλήματα (άτομα με ειδικές ανάγκες) αντιμετωπίζονται με σεβασμό στην πράξη και όχι στα χαρτιά. Έχουν εξασφαλισμένα ανεμπόδιστη πρόσβαση και χρήση όλων των δημόσιων χώρων και υπηρεσιών. Πεζοδρόμια, διαβάσεις, Parking, είσοδοι - έξοδοι κτιρίων, τουαλέτες, γραφεία, ταμεία κ.ά., όλα έχουν προδιαγραφές και σημάνσεις για τα άτομα με ειδικές ανάγκες που τα χρειάζονται.

Κοινωνική αναλγησία: Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει στην Ελλάδα αλλά και σε πάρα πολλές άλλες χώρες. Σημάνσεις λίγες μπορεί να υπάρχουν, προδιαγραφές και κατασκευές όμως ελάχιστες έως ανύπαρκτες. Πεζοδρόμια, διαβάσεις, Parking, είσοδοι - έξοδοι κτιρίων, τουαλέτες, γραφεία, ταμεία κ.ά., όλα είναι κατασκευασμένα για ανθρώπους αρτιμελείς. Ακόμα και όπου έχει υπάρξει πρόνοια για άτομα με οποιαδήποτε αναπηρία αυτή καταργείται στη πράξη από την αυθαιρεσία όσων θεωρούν "εαυτόν άτρωτον" και "ατιμώρητον" με το να παρκάρουν όπου βολεύει, να φυτεύουν δέντρα και να βάζουν κάδους σκουπιδιών σε πεζοδρόμια, να κατασκευάζουν εισόδους χωρίς κεκλιμένα επίπεδα (ράμπες) για τα καροτσάκια ή ασσανσέρ με στενές πόρτες, να μην έχουν ειδικές τουαλέτες ή όλα τα γραφεία και τα ταμεία να είναι ψηλά ώστε να μή τα φτάνει ένας άνθρωπος που θα πάει σε αναπηρικό αμαξίδιο.

Συμπεράσματα: Η παραπληγία και η τετραπληγία είναι από τις πιο σοβαρές αναπηρίες του ανθρώπινου σώματος. Οφείλονται (κυρίως) σε τραυματικές βλάβες του νωτιαίου μυελού και οι επιπτώσεις είναι δραματικές για τη ζωή του ασθενή. Βρίσκει μια κοινωνία φτιαγμένη αποκλειστικά για αρτιμελείς και απαγορευτική για άτομα με ειδικές ανάγκες.