ΠΑΡΑΠΛΗΓΙΑ – ΤΕΤΡΑΠΛΗΓΙΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Η παραπληγία και η τετραπληγία είναι από τις πιο σοβαρές αναπηρίες του ανθρώπινου σώματος. Οφείλονται (κυρίως) σε τραυματικές βλάβες του νωτιαίου μυελού και οι επιπτώσεις είναι δραματικές για τη ζωή του ασθενή. Βρίσκει μια κοινωνία φτιαγμένη αποκλειστικά για αρτιμελείς και απαγορευτική για άτομα με ειδικές ανάγκες.
ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ
Η οστεοπόρωση αποτελεί το δεύτερο πρόβλημα υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Προσβάλλει 1 στις 3 γυναίκες ηλικίας 60-70 ετών και 2 στις 3 ηλικίας άνω των 80 ετών. Μια στις 2 γυναίκες και 1 στους 4 άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών εκδηλώνουν ένα τουλάχιστον κάταγμα σχετιζόμενο με την οστεοπόρωση κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ζωής τους. Ο ρυθμός εμφάνισης σπονδυλικού κατάγματος κάθε χρόνο είναι 1% για τις γυναίκες και 0,6% για τους άνδρες. Στις Η.Π.Α. κάθε χρόνο καταγράφονται 1.500.000 κατάγματα που οφείλονται στην οστεοπόρωση και από αυτά περίπου τα μισά (700.000) αφορούν στη σπονδυλική στήλη.
O MEΣOΣΠONΔYΛIOΣ ΔIΣKOΣ
Οι μεσοπονδύλιοι δίσκοι είναι από τα πιο ευπαθή αλλά και πιο παρεξηγημένα δομικά στοιχεία της σπονδυλικής στήλης. Αποτελούν σημαντικό στοιχείο σταθερότητας αλλά και την "Aχίλλειο πτέρνα" της ανθρώπινης σπονδυλικής στήλης ιδιαίτερα στον αυχένα και στη μέση όπου οι βλάβες τους ταλαιπωρούν τους περισσότερους ενήλικες.
ΙΑΤΡΟΓΕΝΗΣ ΑΣΤΑΘΕΙΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ
Η "ιατρογενής αστάθεια" είναι μια όχι σπάνια επιπλοκή πολλών φαινομενικά εύκολων επεμβάσεων που γίνονται στη σπονδυλική στήλη όπου προκαλούνται βλάβες σε στηρικτικά ανατομικά μόρια και δεν αποκαθίστανται άμεσα την ώρα του χειρουργείου.
ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΑΠΟ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Κατάγματα που προκαλούνται από μεταστάσεις δεν "κολλάνε" μόνα τους γιατί ότι πώρος σχηματίζεται καταστρέφεται από το νεόπλασμα. Αντιμετωπίζονται είτε άμεσα χειρουργικά είτε έμμεσα με ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
ΚΥΣΤΕΙΣ TOY TARLOV
Οι κύστεις του Ταρλώφ είναι κυστικά μορφώματα τα οποία αναπτύσσονται στα όρια νωτιαίου γαγγλίου και νωτιαίας ρίζας. Εμφανίζονται οπουδήποτε στη σπονδυλική στήλη (αυχένας, θώρακας, μέση, ιερό) και μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα από πίεση της αντίστοιχης ρίζας. Μικρές κύστεις αντιμετωπίζονται συντηρητικά ενώ μεγάλες (> 1,5 cm) μπορεί να χρειαστούν επεμβατική θεραπεία.
ΑΓΚΥΛΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΤΙΔΑ
Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα ή αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα είναι μια χρόνια νόσος της σπονδυλικής στήλης, από την ομάδα των ρευματικών νοσημάτων, η οποία προσβάλει τις σπονδυλικές αρθρώσεις, τους πρόσθιους επιμήκεις συνδέσμους της σπονδυλικής στήλης και τις ιερολαγόνιες αρθρώσεις. Είναι επίσης γνωστή και ως νόσος του Bechterew ή σύνδρομο Bechterew ή νόσος Marie Strümpell.
ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΚΗΛΗ ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΥ ΔΙΣΚΟΥ
ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΔΙΣΚΟΠΑΘΕΙΑ
Η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (ΚΜΔ) στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης (ΑΜΣΣ) αποτελεί την πιο συχνή αιτία του αυχενο – βραχιονίου συνδρόμου. Στο μεγαλύτερο ποσοστό αντιμετωπίζεται συντηρητικά. Θεραπεύεται χειρουργικά όταν αποτύχει η συντηρητική αγωγή, όταν υπάρχουν επιπλοκές και όταν πιέζεται ο νωτιαίος μυελός ή προκληθεί αυχενική μυελοπάθεια. Υπάρχει ποικιλία χειρουργικών επεμβάσεων με την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστεί η κατάλληλη όταν πρέπει, όπως πρέπει και από έμπειρο γνώστη της μεθόδου.
ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΜΥΕΛΟΠΑΘΕΙΑ
Η αυχενική μυελοπάθεια είναι μια σοβαρή κατάσταση η οποία αντιμετωπίζεται μόνο χειρουργικά. Οφείλεται σε βλάβες του νωτιαίου μυελού που προκαλούνται από χρόνια πίεσή του στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Εκδηλώνεται με συμπτώματα τόσο από τα άνω όσο και τα κάτω άκρα. Ανάλογα με τοπικούς εμβιομηχανικούς παράγοντες, χειρουργείται είτε με πρόσθια είτε με οπίσθια αυχενική προσπέλαση.
ΑΥΧΕΝΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ
Η αυχενική πλευρά είναι υπεράριθμη πλευρά η οποία εκφύεται από τον έβδομο αυχενικό σπόνδυλο (Α7). Η θεραπεία της, στις περιπτώσεις που προκαλεί συμπτώματα από πίεση της υποκλείδιας αρτηρίας ή των στελεχών του βραχιόνιου πλέγματος, είναι αποκλειστικά χειρουργική.
ΑΥΧΕΝΙΚΟ / ΑΥΧΕΝΟ-ΒΡΑΧΙΟΝΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ
Το αυχενο-βραχιόνιο ή αυχενικό σύνδρομο έχει συγκεκριμένα αίτια τα οποία εντοπίζονται, όπως φανερώνει και η ονομασία, στον αυχένα και εκδηλώνεται με συμπτώματα από τον αυχένα και τα άνω άκρα.
ΘΩΡΑΚΙΚΗ ΚΗΛΗ ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΥ ΔΙΣΚΟΥ
ΘΩΡΑΚΙΚΗ ΔΙΣΚΟΠΑΘΕΙΑ
Η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (ΚΜΔ) στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης (ΘΜΣΣ) αποτελεί την πιο σπάνια εντόπιση συγκριτικά με την αυχενική και την οσφυϊκή μοίρα. Μπορεί να προκαλέσει επίμονο πόνο στη ράχη και στο θώρακα, δυσκολία στις κινήσεις της αναπνοής αλλά και σοβαρές επιπλοκές από τα κάτω άκρα ή και ιππουριδική συνδρομή.
ΕΠΙΜΟΝΗ ΕΝΤΟΠΙΣΜΕΝΗ ΡΑΧΙΑΛΓΙΑ
Η επίμονη εντοπισμένη ραχιαλγία είναι ένα σχετικά συνηθισμένο σύνδρομο το οποίο πολλές φορές παραμένει αδιάγνωστο και αντιμετωπίζεται με λάθος τρόπο. Το γεννεσιουργό αίτιό του εντοπίζεται στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Η θεραπεία του γίνεται με αντιμετώπιση του αιτίου στον αυχένα, συντηρητικά ή χειρουργικά.
ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ
Η σπονδυλική στένωση αποτελεί συγκεκριμένη και ξεχωριστή οντότητα μέσα στο σύνολο των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης η οποία εκδηλώνεται με συμπτώματα στη μέση και τρίτη ηλικία. Η θεραπεία της είναι αποκλειστικά χειρουργική γιατί τα συμπτώματά της οφείλονται σε μηχανικά αίτια. Η συντηρητική αντιμετώπιση (φάρμακα, ζώνες και φυσικοθεραπεία) βοηθά στην ανακούφιση των ενοχλημάτων ποτέ όμως δεν αποτελεί μόνιμη και ριζική θεραπεία.
ΟΣΦΥΪΚΗ ΚΗΛΗ ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΥ ΔΙΣΚΟΥ
ΔΙΣΚΟΠΑΘΕΙΑ
Η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (ΚΜΔ-Δισκοπάθεια) στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ) αποτελεί την πιο συχνή αιτία οσφυαλγίας – οσφυοϊσχιαλγίας. Στο μεγαλύτερο ποσοστό (90%) αντιμετωπίζεται συντηρητικά αλλά 10% αντιμετωπίζεται χειρουργικά. Υπάρχει ποικιλία χειρουργικών επεμβάσεων με την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστεί η κατάλληλη όταν πρέπει, όπως πρέπει και από έμπειρο γνώστη της μεθόδου.
ΟΣΦΥΑΛΓΙΑ
ΣΥΜΠΤΩΜΑ ΟΧΙ ΠΑΘΗΣΗ
Η οσφυαλγία και η οσφυο-ισχιαλγία δεν είναι παθήσεις, είναι συμπτώματα. Οφείλονται σε πολλές παθήσεις ή καταστάσεις οι οποίες πρέπει πρώτα να εξακριβωθούν και μετά ο άρρωστος να υποβληθεί σε θεραπεία η οποία πρέπει να είναι αιτιολογική και όχι συμπτωματική. Το είδος της θεραπείας είναι επιλογή και του αρρώστου καλό είναι όμως να γνωρίζει από τί πάσχει και μετά να επιλέξει.
ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΑΣΤΑΘΕΙΑ
Η σπονδυλική αστάθεια αποτελεί μια συγκεκριμένη και ξεχωριστή οντότητα μέσα στο σύνολο των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης. Μπορεί ν' αρχίζει σχετικά νωρίς αλλά εκδηλώνεται με συμπτώματα στη μέση και τρίτη ηλικία. Η θεραπεία της είναι κατά βάση χειρουργική γιατί τα συμπτώματά της οφείλονται σε μηχανικά αίτια. Η συντηρητική αντιμετώπιση (φάρμακα, ζώνες και φυσικοθεραπεία) βοηθά, σε μεγάλο ποσοστό, στην ανακούφιση των ενοχλημάτων ποτέ όμως δεν αποτελεί μόνιμη και ριζική θεραπεία.
ΣΠΟΝΔΥΛΟΛΙΣΘΗΣΗ
Η σπονδυλολίσθηση είναι μια ξεχωριστή πάθηση της σπονδυλικής στήλης η οποία εκδηλώνεται εκδηλώνεται σχετικά νωρίς με συμπτώματα χαμηλής οσφυαλγίας ιδιαίτερα μετά το παιχνίδι στα παιδιά ή μετά από κούραση στους ενήλικες. Τα αίτιά της μπορεί να είναι συγγενή ή τραυματικά. Η θεραπεία της είναι κατά βάση χειρουργική γιατί τα συμπτώματά της οφείλονται σε μηχανικά αίτια.
ΙΠΠΟΥΡΙΔΙΚΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ
Η ιππουριδική συνδρομή είναι σοβαρή νευρολογική επιπλοκή η οποία εκδηλώνεται όταν ασκηθεί πίεση στις ιερές ρίζες μέσα στον νωτιαίο σωλήνα. Είναι επείγουσα κατάσταση και χρειάζεται άμεση χειρουργική αντιμετώπιση.
ΣΥΝΔΡΟΜΟ BERTOLOTTI
Ένα από τα αίτια χαμηλής οσφυαλγίας είναι το σύνδρομο Bertolotti. Δημιουργείται όταν ο τελευταίος οσφυϊκός σπόνδυλος (Ο5) εμφανίζει ιδιαίτερα μεγάλη εγκάρσια απόφυση και ο άρρωστος παρουσιάζει οσφυαλγία ή ισχιαλγία αλλά από το αντίθετο πλάγιο.
FLAT BACK
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Flat back ή επίπεδη μέση είναι μια πολύ σοβαρή ιατρογενής μετεγχειρητική επιπλοκή συνήθως μετά από χειρουργεία σταθεροποιητικής σπονδυλοδεσίας στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (ΟΜΣΣ). Θεραπεύεται αποκλειστικά με επανεγχείρηση και αποκατάσταση του οσφυϊκού κυρτώματος σε φυσιολογικά επίπεδα.
ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗ ΣΚΟΛΙΩΣΗ
Η ιδιοπαθής εφηβική σκολίωση είναι μία πάθηση της σπονδυλικής στήλης γεννετικής αιτιολογίας. Πρωτοεμφανίζεται στην αρχή της εφηβείας και παραμορφώνει τη σπονδυλική στήλη. Αντιμετωπίζεται μόνο με κηδεμόνες (<40°) ή με χειρουργική επέμβαση (>40°). Πολύ πρόσφατα άρχισε να εφαρμόζεται η επαναστατική μέθοδος ApiFix με την οποία διορθώνονται μικρο-επεμβατικά σκολιώσεις 35° - 65° χωρίς σπονδυλοδεσία.
ΠΑΡΑΛΥΤΙΚΗ ΣΚΟΛΙΩΣΗ
Η παραλυτικές σκολιώσεις είναι παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης οι οποίες προκαλούνται από απώλεια της στήριξης του αξονικού σκελετού λόγω αδυναμίας του μυϊκού συστήματος. Τα περιστατικά με μεγάλες παραμορφώσεις αντιμετωπίζονται μόνο χειρουργικά. Η θεραπεία με κηδεμόνες ελάχιστα προσφέρει και μόνο σε μικρές παραμορφώσεις.
ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΣΚΟΛΙΩΣΗ
Οι συγγενείς παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης, σκολίωση - κύφωση, εμφανίζονται αμέσως μετά την γέννηση. Πρέπει να γίνεται σταδιοποίηση και καλή παρακολούθηση. Τα περιστατικά που παρουσιάζουν επιδείνωση αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Η συντηρητική αντιμετώπιση με κηδεμόνες ελάχιστα προσφέρει και μόνο σε μικρές παραμορφώσεις.
ΣΚΟΛΙΩΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ
Σκολίωση των ενηλίκων ονομάζεται το παθολογικό πλάγιο εκφυλιστικό κύρτωμα, συνήθως στην οσφυϊκή μοίρα, που εμφανίζεται σε μια προηγουμένως φυσιολογική σπονδυλική στήλη. Η σπονδυλική στήλη στον ενήλικα μπορεί επίσης να εμφανίσει επιδείνωση πλάγιων κυρτωμάτων που προϋπάρχουν είτε από ιδιοπαθή σκολίωση είτε από άλλες παθήσεις. Η σκολίωση των ενηλίκων χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και επιμέλεια γιατί μπορεί να καταλήξει σε σοβαρές και επώδυνες παραμορφώσεις οι οποίες απαιτούν σωστή και έγκαιρη χειρουργική αντιμετώπιση.
ΣΚΟΛΙΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΝΟΗ
Οι παραμορφώσεις που προκαλούνται στον θώρακα από τη σκολίωση έχουν ως αποτέλεσμα περιοριστικού τύπου αλλοιώσεις στη λειτουργία των πνευμόνων και βλάβες στην καρδιο-αναπνευστική λειτουργία. Οι βλάβες είναι ανάλογες με το μέγεθος της παραμόρφωσης και δεν είναι αναστρέψιμες.
ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΚΟΛΙΩΣΗ
Η παιδική σκολίωση πρωτο-εμφανίζεται στις ηλικίες από 4 μέχρι 10 ετών. Παιδικές σκολιώσεις >30° συνήθως επιδεινώνονται χωρίς σωστή συντηρητική θεραπεία και το 95% καταλήγει σε παραμορφώσεις που αντιμετωπίζονται μόνο χειρουργικά.
ΒΡΕΦΙΚΗ ΣΚΟΛΙΩΣΗ
Η βρεφική σκολίωση παρουσιάζεται από τη γέννηση μέχρι την ηλικία των 3 ετών. Εμφανίζεται περισότερο σε αγόρια και προκαλεί κυρίως αριστερές καμπύλες στη θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης. Οι επιδεινούμενες βρεφικές σκολιώσεις συνυπάρχουν σε πολλές περιπτώσεις με δυσπλασίες στα ισχία ή με νοητική καθυστέρηση ή με συγγενείς καρδιοπάθειες.
ΚΥΦΩΣΗ ΝΕΑΝΙΚΗ
Η σπονδυλική στήλη στο θώρακα έχει φυσιολογικά κύφωση που φτάνει μέχρι τις 40º. Η νεανική κύφωση ή νόσος του Scheuermann εμφανίζεται στην εφηβεία ιδίως στ' αγόρια, προκαλεί αύξηση της φυσιολογικής κύφωσης και χρειάζεται εξειδικευμένη θεραπεία.
ΚΥΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΝΗΛΙΚΩΝ
Η κύφωση των ενηλίκων αποτελεί μια ιδιαίτερη νοσολογική οντότητα και δεν είναι απλά μια φυσιολογική εξέλιξη όπως έχουμε συνηθίσει να την αποδεχόμαστε. Προκαλεί αύξηση της φυσιολογικής θωρακικής κύφωσης, πρέπει να αντιμετωπίζεται με συντηρητικά μέσα στα αρχικά στάδια αλλά είναι μάλλον υποχρεωτική η χειρουργική θεραπεία σε προχωρημένα στάδια όταν προκαλεί δυσμορφία (καμπούρα), απώλεια ύψους και πόνο. Η οστεοπόρωση συμβάλλει στη διαμόρφωση της κύφωσης των ενηλίκων όπως και το μεγάλο στήθος στις γυναίκες. Η κύφωση των ενηλίκων αντιμετωπίζεται χειρουργικά με οπίσθια σπονδυλοδεσία ανοιχτή ή μικρο-επεμβατικά.
ΣΠONΔYΛIKH ΣTHΛH KAI HΛIKIA
Η σπονδυλική στήλη, όπως άλλωστε όλα τα όργανα του ανθρώπινου οργανισμού, υφίσταται τις επιπτώσεις του χρόνου σε όλα τα στοιχεία που την αποτελούν. Εκτός από τα οστά, ο χρόνος φθείρει και τις αρθρώσεις με τις αρθρικές επιφάνειες και τους αρθρικούς θυλάκους, τους συνδέσμους, τους μυς, τα αγγεία και τις περιφερικές νευρικές απολήξεις. Αποτέλεσμα της φθοράς είναι η μείωση της ελαστικότητας και της ευλυγισίας αλλά και της σταθερότητας του συνόλου.
ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗ ΣΤΕΝΩΣΗ
Σπονδυλική στένωση ονομάζεται η παθολογική κατάσταση κατά την οποία προκαλούνται συμπτώματα από χρόνια πίεση νευρικών στοιχείων μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα ή τα σπονδυλικά τρήματα. Στις περισσότερες περιπτώσεις η στένωση γίνεται σιγά-σιγά και η εμφάνιση των ενοχλημάτων έρχεται ύπουλα και προοδευτικά. Σπάνιες είναι οι περιπτώσεις όπου η στένωση γίνεται απότομα, συνήθως μετά από τραυματισμό.